سلامتی, آزادی, آرامش, وب‌نوشت, توسعه و پیشرفت, اجتماع, اقتصاد

نیازهای اساسی انسان

سلسله مراتب نیازهای انسانی مازلو

سعید علی‌حسینی

نظریۀ سلسله مراتب نیازهای مقدماتی انسان که آقای ماسلو (مازلو Maslow) در سال ۱۹۴۳ در مقاله‏‌ای آنرا ارائه نمود، یکی از مباحثی است که در روانشناسی مطرح است و نظریه‏‌های متفاوتی در مورد آن ارائه شده است. این رده‏‌بندی نیازها که به‌صورت یک هرم نمایش داده می‏‌شود به این صورت است که نیازهای پایه‏‌ای‏‌تر و مهم‏‌تر در پایین هرم قراردارند و هر چه بالاتر می‏‌رود از شدت الزام آنها کاسته می‏‌شود. البته این بدان معنا نیست که مثلاً رده‌ی بالا اصلاً اهمیت ندارد بلکه اهمیت آن به گونه‏‌ایست که در کیفیت و چگونگی زندگی خود را بروز می‏‌دهد.

این تصویری از هرم نیازهای اولیۀ انسان بر اساس نظریۀ ماسلو است:

در اینکه نیازهای اصلی انسان خوراک، پوشاک و مسکن می‏باشند هیچ شکی نیست اما اگر از زاویه‏ای دیگر به انسان نگاه کنیم، نیازهای دیگری را می‏یابیم که بدون آنها زندگی انسان امروز غیرممکن نمود می‏کند. اهمیت این نیازها آنچنان بالاست که می‏بایست پس از کشف آنها، به فکر راههایی برای ارتقاء و چگونگی پاسخ بهینه به آنها بود. نکتۀ قابل توجه این است که این نیازها شاید در نگاه اول مهم جلوه نکنند اما وقتی بیشتر دقت می‏کنیم درمی‏یابیم که عدم وجود هریک، امید به زندگی و پیشرفت را از بین می‏برد و در بعضی مواقع زندگی را به طور کلی مختل کرده و یا امکان زندگی کردن را از انسانها می‏گیرد. طبق نظریۀ ماسلو، ۵ دسته وجود دارد که عبارتند از:

  • الف) نیازهای فیزیکی و مادی : خواب، خوراک، پوشاک، مسکن و … که الزام زندگی است و بدون آنها زندگی غیرممکن است، در درجۀ اول اهمیت قرار دارند و کلیۀ فعالیت‏های انسان به گونه ختم به تامین اینها می‏شوند. این گونه نیازها رابطۀ مستقیم با طول عمر دارند.
  • ب) نیازهای امنیتی : امنیت مالی و جانی، سلامتی، خانوادۀ سالم و خوب، امنیت اجتماعی و … این دسته از نیازها، همانطور که در شکل می‏بینید در درجۀ دوم قرار دارند و به گونه‏ایست که تامین این نیازها، زندگی مستقل و آرامی را نتیجه می‏بخشد. البته تامین این نیازها از لحاظ اهمیت تا اندازه‏ای با نیازهای درجۀ اول برابری می‏کنند و در کشورهای توسعه یافته هدف اصلی مردم و حکومت تامین نیازهای امنیتی است.
  • پ) نیازهای اجتماعی : پس از تامین دو نیاز بسیار مهم که ذکر شد و پس از کامل کردن آنها (ابتدا آنها باید تامین شوند) نوبت می‏رسد به تامین نیازهای اجتماعی - احساسی شامل دوستی و روابط خانوادگی، عشق و ازدواج و … . با توجه به اینکه انسانها نیاز به متعلق بودن و قبول شدن توسط دیگران را در وجود خود دارند، این نیاز پس از پاسخ به نیازهای اولیه خود را بیش از پیش بروز می‏دهد. رفت و آمدهای خانوادگی، میل به ازدواج و دوست داشته شدن! عضویت در گروههای مختلف، پذیرش در جمع‏های دوستان، جلسه‏های مذهبی، انجمن‏های تخصصی همان نیازهایی است که بیشتر ما همه روزه به دنبال آن هستیم.
  • ت) عزت و اعتبار : همۀ انسانها به این نیاز دارند که مورد قبول و مورد احترام واقع شوند. نمایان شده و در جمع برتر باشند و خود را به نوعی بهتر از دیگران جلوه دهند. در درجۀ اول، اعتماد بنفس، نتیجۀ عزت و اعتبار است و افرادی که معمولا منزوی واقع شده و گاهی اوقات از زندگی اجتماعی زده شده و از حضور در اجتماعات هراس دارند، همان افرادی هستند که این نیاز خود را پاسخ نداده و نسبت به آن بی‏توجه هستند. باید دقت داشت که عزت و اعتبار موروثی نیست و از ابتدا در نهاد انسان واقع نشده بلکه اکتسابی بوده و با کمی تلاش قابل دستیابی است.
  • ث) خود شکوفایی : آنچه که ماسلو از این بخش معرفی می‏نماید این است :”آنچه که انسان می‏تواند باشد، باید باشد.” افراد خودشکوفا افرادی هستند که عدم نیاز شخصیتی به دیگران در آنها تجلی دارد. زندگی را انطور که هست قبول می‏نمایند. از هر آنچه که دارند راضی هستند و همیشه رضایت در دلشان موج می‏زند. شادی و خوشحالی قسمتی از زندگی انهاست. حل مسائل و مشکلات دیگران برایشان مهم است نوآوری و ابتکار، خلاقیت، شایستگی شخصیتی جهت دریافت موهبت‏های زندگی عادت آنهاست و از تجربیات قبلی خود جهت پیشرفت برنامه های بعدی خود بهره می‏گیرند.

در نتیجه این هرم اینطور نشان می‏دهد که پاسخ به سطوح بالایی مستلزم پاسخ به سطوح پایینی است و پس از تامین نیازهای پایینتر می‏توان نیازهای بالایی را تامین کرد. 

منابع

Hierarchy of Needs

The Five Levels of Maslow's Hierarchy of Needs
 

By Kendra Van Wagner, About.com
See More About:

Psychologist Abraham Maslow first introduced his concept of a hierarchy of needs in his 1943 paper “A Theory of Human Motivation”1 and his subsequent book, Motivation and Personality.2 This hierarchy suggests that people are motivated to fulfill basic needs before moving on to other needs.

Maslow’s hierarchy of needs is most often displayed as a pyramid, with lowest levels of the pyramid made up of the most basic needs and more complex needs are at the top of the pyramid. Needs at the bottom of the pyramid are basic physical requirements including the need for food, water, sleep and warmth. Once these lower-level needs have been met, people can move on to the next level of needs, which are for safety and security.

As people progress up the pyramid, needs become increasingly psychological and social. Soon, the need for love, friendship and intimacy become important. Further up the pyramid, the need for personal esteem and feelings of accomplishment become important. Like Carl Rogers, Maslow emphasized the importance of self-actualization, which is a process of growing and developing as a person to achieve individual potential.

Types of Needs

Maslow believed that these needs are similar to instincts and play a major role in motivating behavior. Physiological, security, social, and esteem needs are deficiency needs (also known as D-needs), meaning that these needs arise do to deprivation. Satisfying these lower-level needs is important in order to avoid unpleasant feelings or consequences. Maslow term the highest-level of the pyramid a growth need (also known as being needs or B-needs). Growth needs do not stem from a lack of something, but rather from a desire to grow as a person.

Five Levels of the Hierarchy of Needs

There are five different levels in Maslow’s hierarchy of needs:

  1. Physiological Needs
    These include the most basic needs that are vital to survival, including the need for water, air, food, and sleep. Maslow believed that these needs are the most basic and instinctive needs in the hierarchy because all needs become secondary until these physiological needs are met.
  2. Security Needs
    These include needs for safety and security. Security needs are important for survival, but they are not as demanding as the physiological needs. Examples of security needs include a desire for steady employment, health insurance, safe neighborhoods, and shelter from the environment.
  3. Social Needs
    These include needs for belonging, love, and affection. Maslow considered these needs to be less basic than physiological and security needs. Relationships such as friendships, romantic attachments and families help fulfill this need for companionship and acceptance, as does involvement in social, community or religious groups.
  4. Esteem Needs
    After the first three needs have been satisfied, esteem needs becomes increasingly important. These include the need for things that reflect on self-esteem, personal worth, social recognition, and accomplishment.
  5. Self-actualizing Needs
    This is the highest level of Maslow’s hierarchy of needs. Self-actualizing people are self-aware, concerned with personal growth, less concerned with the opinions of others, and interested

Resources

Maslow's hierarchy of needs - From Wikipedia, the free encyclopedia